هجوم ملخها به مزارع و باغهای جنوب کرمان این روزها یکی از مهمترین نگرانیهای مردم جنوب استان به خصوص کشاورزانی است که روزها در انتظار برداشت محصولاتشان بودند، کشاورزان این روزها نگاهشان به آسمان است و نگرانند که دستههای میلیونی ملخ به این مناطق میرسند یا خیر.
مدت هاست نخستین ریزشهای ملخ در باتلاق جازموریان گزارش شده و هزاران هکتار از پهنههای این منطقه نیز سمپاشی شده است. اما با وجود اینکه دهها مورد ریزش از دستههای بزرگ ملخ به جنوب کرمان گزارش شده اما تا کنون با اقدامات به موقع و پیشگیرانه هیچ گونه آسیبی به مزارع استان وارد نشده است و عملاً ملخها به بیابانهای و مراتع استان محدود شدهاند.
هجوم ملخها به جنوب کرمان سابقه تاریخی دارد
شاید جالب باشد بدانید که هجوم ملخها به جنوب کرمان امری بی سابقه نیست و اگر پای درد و دل سالمندان جنوب کرمان بنشینید هزاران داستان از قحطی بعد از هجوم ملخها حکایت میشود و از سالهای هجوم ملخها به نام ملخ خوارگی یاد میکنند به این معنی که ملخها هر چیزی را میخورند.
در اسناد تاریخی استان کرمان نیز میتوان مکاتبات گوناگونی از قحطی به دلیل هجوم ملخها مشاهده کرد که گاه مناطقی مانند ماهان در شمال استان و بم در شرق استان را هم در بر میگرفته است.
در این سالها قحطی به گونهای گسترده بوده که گاه منجر به نابودی برخی از روستاها و آبادیها میشده و خانوادههای متمول را به افراد تنگ دست تبدیل می کرده است، نخستین اسناد تاریخ به سالهای ۱۳۰۴ و ۱۳۰۹ باز میگردد که حاکمان وقت گاه دست به دامان حکومت مرکزی میکرده است.
با گذر زمان و پیشرفتهای علمی و کنترل کانونهای ریزش ملخها به جنوب کرمان در چهار دهه اخیر هجوم ملخها به جنوب کرمان مدیریت میشده است اما با وجود تمام تلاشها، دستههای چند صد هزارتایی ملخها خود را به جازموریان میرساندند و در آنجا با سمپاشی متمرکز نابود میشدند.
تعداد ملخهای مهاجم در ۴۰ سال اخیر بی سابقه است
اما این روزها دستههای چند میلیونی ملخ پس از هجوم به جنوب کشور از راه هرمزگان خود را به جازموریان رساندهاند، هر چند با اقدام سریع و سمپاشی کانونهای اصلی ملخها از بین رفتهاند اما نگرانی جدی دیگری در راه است.
ملخهای بالغ پس از تغذیه و تولیدمثل اقدام به تخمریزی در پهنه جازموریان کردهاند، هر یک از ملخها امکان تولید صد ملخ دیگر را دارند و تخم گذاری را در عمق ۱۰ سانتیمتری زمین انجام دادهاند و طبق اعلام کارشناسان دستههای اول پورههایی که سر از تخم در میآوردند از ابتدای هفته آینده به موج دوم ملخهای مهاجر تبدیل میشوند که توانایی پرواز چند کیلومتری در طول یک روز را دارند.
محمد عظیمی، کارشناس گیاه پزشکی و زراعت میگوید: طبق برآورد صورت گرفته هم اکنون بخش قابل توجهی از پهنه جازموریان زیر تخمریزی ملخها رفته است که تهدیدی به مراتب بیشتر از حضور ملخهای مهاجر است.
وی تصریح کرد: تخمین زده میشود بیش از ۶۰ هزار هکتار از جازموریان آلوده به تخمهای ملخها شده باشد که این ملخهای جوان که پوره نام دارند که پس از خروج از تخم به تهدید جدی برای مزارع جنوب کرمان محسوب میشوند و میتوانند مسافت بیشتری را به عمق کشور مهاجرت کنند.
عظیمی با اشاره به تخمریزی ملخها در عمق ۱۰ سانتیمتری زمین ادامه داد: تنها راه مبارزه با ملخها، سمپاشی فوری بعد از ورود ملخها به سطح زمین و قبل از پراکندگی است.
وی بیان کرد: نکته بسیار مهم این است که کشاورزان محلی باید در کوتاهترین زمان ممکن بعد از مشاهده ملخها به گروههای مبارزه با ملخها هشدار دهند.
وی با اشاره به سمپاشی هوایی و زمینی کانونهای تجمع ملخها گفت: جازموریان به صورت سنتی مکان تجمع سالیانه ملخهای مهاجر است اما در سال جاری جمعیت این آفت مهاجم بسیار بیشتر از سالهای گذشته است.
رئیس جهاد کشاورزی جنوب کرمان اظهار داشت: اقدامات پیشگیرانه انجام شده است و با وجود تخم گذاری ملخها هنوز خسارتی به کشاورزی استان وارد نشده است.
هیچ خسارتی به مزارع و باغها وارد نشده است
سعید برخوری تصریح کرد: هجوم ملخها به جنوب کرمان در مقایسه با سالهای گذشته بیشتر شده و در سالهای اخیر بی سابقه است اما حضور کارشناسان و کارکنان جهاد کشاورزی در کنار کشاورزان جهاد گونه است و با این آفت به صورت شبانه روز مقابله میکنند. وی از سمپاشی زمینی و هوایی منطقه جازموریان خبر داد و گفت: ۶۰ هزار هکتار از راضی منطقه تحت پوشش طرح مبارزه با ملخها قرار دارد.
وی فاکتور زمان را در مبارزه با ملخها بسیار مهم دانست و گفت: پایش مناطق آلوده و سم پاشی با دقت در حال انجام است و اگر به موقع این آفت کنترل نشود مراتع و مزارع داخلی و حتی کشورهای همسایه را تهدید خواهد کرد.
برخوری همچنین در اطلاعیهای بیان کرده است که این ملخها در دستههای چند صد هزار تایی از عربستان و خلیج فارس عبور کرده و به هرمزگان آمدهاند و اکنون جنوب استان کرمان و جنوب استان فارس را درگیر کردهاند.
برخوری با بیان اینکه تالاب جازموریان در جنوب استان کرمان یکی از میزبانان سنتی این ملخ بوده است گفت: با توجه به خشک شدن تالاب در سالهای گذشته و کمبود علوفه در این منطقه این نگرانی وجود دارد که دستههای ملخ به مزارع و باغهای شهرستانهای جنوبی هجوم ببرند.
وی افزود: مزارع جنوب استان برای مقابله با ملخهای مهاجر سمپاشی شده است و گروههای اعزامی از سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان و وزارت جهاد کشاورزی در منطقه حضور دارند و سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد فائو نیز در رصد و کنترل این افت با ما همکاری میکند.
استقرار هواپیمای سم پاش در جیرفت
رئیس سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان همچنین از استقرار یک هواپیمای سمپاش در فرودگاه جیرفت خبر داد و گفت: یک باند خاکی در حاشیه تالاب جازموریان ساخته شد و یک باند دیگر نیز در حال احداث است تا در مواقع لازم از آن استفاده شود.
هشدار به دامداران جازموریان
برخوری افزود: یک آمادگاه با ۸ خودروی سمپاش ulv نیز که در سالهای پیش خریداری شده است هم اکنون در شهرستان قلعه گنج برای سمپاشی زمینی مستقر شده است.
همچنین به دامداران حوزه جازموریان هشدار داده شده است برای در امان ماندن دامهایشان در اسرع وقت دامها را از جازموریان خارج کنند.
در این اطلاعیه آماده است؛ با توجه به لزوم مبارزه شیمیایی به صورت هوایی و زمینی با ملخ صحرایی در حوزه تالاب جازموریان دامداران محترم نسبت به خروج دامهای خود از منطقه، از تاریخ چهارم اردیبهشت ماه ۹۸ به مدت یک ماه اقدام کنند.