«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا روز سه‌شنبه همانطور که پیشتر وعده داده بود از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد.
آمریکا البته یکی از ۷ کشوری است که در کنار اتحادیه اروپا، در مذاکرات هسته‌ای نماینده داشت و از همان ابتدا هم، به دلیل تحریم‌های یکجانبه و خارج از تحریم‌های هسته‌ای، تجار و تولیدکنندگان آمریکایی نتوانسته بودند با ایرانیان تجارت گسترده‌ای داشته باشند.
ترامپ پس از اعلام خبر تصمیمش برای خروج از برجام، یک فرمان اجرایی برای بازگرداندن تحریم‌های قدیمی ایران امضاء کرد و گفت که تحریم‌های شدیدتری در انتظار ایرانیان خواهد بود.
رهبران جهان و سران رژیم‌های منطقه به این اقدام ترامپ که البته ناقض تعهدات بین‌المللی یک کشور دارای حاکمیت است، واکنش‌هایی به شرح ذیل نشان دادند:
۰۳:۰۵ سخنگوی وزارت خارجه کانادا در بیانیه‌ای گفت: «از اینکه ایالات متحده تصمیم به خروج از برجام گرفت، متأسفیم، به خصوص با در نظر گرفتن اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده که ایران به تعهداتش پایبند بوده است.»
۰۲:۰۰ «استیو منوشین» وزیر خزانه‌داری آمریکا با بیان اینکه مجوز فروش هواپیما به ایران باطل می‌شود، گفت متحدان آمریکا گفته‌اند کاهش تولید نفت ایران را جبران می‌کنند. (جزئیات بیشتر)
۰۱:۰۷ «جان برنان» رئیس پیشین آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) گفت تصمیم ترامپ «نه تنها احمقانه، بلکه اقدامی بسیار بسیار خطرناک است.»
۰۱:۰۰ «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در واکنش به تصمیم ترامپ، گفت نگران است که بحران‌های تازه‌ای در منطقه شکل گیرد. او به سی. ان. ان گفت: «ما به بحران تازه‌ای در این منطقه نیاز نداریم… به این دلیل است که ما به عنوان ترکیه، متضرر خواهیم شد… شاید ایالات متحده به دلیل خروج یا شاید بالا رفتن قیمت نفت دستاوردهای مثبتی کسب کند… اما بسیاری از کشورهای فقیر سخت‌تر و شدیدتر آسیب می‌بینند.»
او گفت انتظار نداشته و نمی‌خواسته شاهد چنین وضعیتی باشد.
۰۰:۵۰ «آویگدور لیبرمن» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی در تماس تلفنی با همتای آمریکایی‌اش، از وی و دولت آمریکا به دلیل خروج از برجام تشکر کرد.
۰۰:۴۵ «بن رودز» مشاور سیاست خارجی دولت اوباما و از افراد موثر در شکل‌گیری برجام، با اشاره به بیانیه رئیس‌جمهور فرانسه، در توییتر نوشت: «ترامپ ۱۰ سال اتحاد بین‌المللی در تقابل با تهدید هسته‌ای ایران را در هم شکست.»
۰۰:۱۰ «باراک اوباما» رئیس‌جمهور سابق آمریکا که برجام در زمان وی اجرایی شد هم بیانیه داد و گفت که «متحدان اروپایی ما، کارشناسان و وزیر دفاع کنونی ایالات متحده» اعتقاد دارند که برجام نتیجه‌بخش بوده و خروج از این توافق به معنی پشت کردن به نزدیک‌ترین متحدان آمریکاست.
وی همچنین هشدار داده که خروج یکجانبه از پیمان‌های چندجانبه بین‌المللی موجب به خطر افتادن اعتبار آمریکا می‌شود. اوباما گفت: «ایران به برجام پایبند بوده است. این فقط دیدگاه ما نیست، دیدگاه جامعه اطلاعاتی آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است… برجام هرگز قرار نبود تمام مسائل ما با ایران را حل کند… در معرض تهدید قرار دادن برجام، بدون آنکه ایران نقضی مرتکب شده باشد، اشتباهی جدی است.»
۰۰:۰۹ منبعی در وزارت خارجه سوریه، اقدام رئیس‌جمهور آمریکا در خروج از برجام را به شدت محکوم و اعلام کرد که «این اقدام شنیع از انزوای آمریکا حکایت دارد.»
۰۰:۰۱ «ابراهیم کالین» سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه نیز در واکنش به تصمیم امشب ترامپ، گفت که این اقدام یکجانبه آمریکا در خروج از برجام باعث بی‌ثباتی در منطقه و افزایش درگیری‌ها و تنش‌های جدید خواهد شد.
۲۳:۵۶ یک منبع در وزارت خارجه روسیه هم گفته که تصمیم ترامپ، تهدیدی برای امنیت بین‌الملل است. این منبع همچنین گفته که خروج از توافق هسته‌ای «در حکم نقض فاحش حقوق بین‌الملل و موجب کاهش نفوذ آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای» می‌شود.
۲۳:۵۹ سخنگوی بوئینگ هم که قرار بود هواپیماهای برجامی به ایران بفروشد بیانیه داده و گفته که برای برداشتن گام‌های بعدی در خصوص معامله با ایران، با دولت آمریکا مشاوره می‌کند و همانطور که تاکنون اقدام می‌شد، در ادامه روند هم از هدایت‌های دولت آمریکا تبعیت می‌کند.
۲۳:۵۳ «ولادیمیر شامانوف» رئیس کمیته دفاعی دوما روسیه نیز گفته که تصمیم آمریکا به خروج از برجام کانون‌های آشوب جدید در خاورمیانه ایجاد خواهد کرد. رئیس کمیته روابط بین‌الملل دومای روسیه هم پیامدهای این تصمیم ترامپ را ویگرانگر توصیف کرده است.
۲۳:۴۹ «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد هم به تصمیم ترامپ واکنش نشان داده و ضمن ابراز نگرانی از تبعات این اقدام آمریکایی‌ها، از همه اعضای توافق ایران و ۱+۵ خواسته که به تعهدات خود پایبند باشند.
۲۳:۳۹ «ترزا مِی» نخست‌وزیر انگلیس بیانیه مشترک تروئیکای اروپا در حمایت از برجام خوانده است. در این بیانیه ضمن ابراز تأسف از تصمیم ترامپ، بر متعهد ماندن این سه کشور به توافق هسته‌ای تأکید و به همه کشورهای جهان یادآوری شده که توافق هسته‌ای، پشتوانه‌ای حقوقی به نام قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل دارد و به همین خاطر، مفاد آن کماکان برای جهانیان لازم‌الاجرا است.
تروئیکای اروپا همچنین یادآوری کرده که بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران کماکان به تعهدات برجامی خود متعهد مانده و آلمان، فرانسه و انگلیس بر همین اساس، بر ادامه کار با کشورهای باقی‌مانده در برجام و تضمین استفاده ایران از منافع اقتصادی توافق هسته‌ای، تأکید دارد.
تروئیکای اروپایی همچنین به آمریکا هشدار داده که به ساختار برجام صدمه وارد نکنند و از اقدام به جلوگیری از اجرایی شدن تعهدات برجامی دیگر کشورها خودداری کند.
۲۳:۳۲ رژیم آل خلیفه هم بیانیه‌ای صادر کرده و گفته که بحرین از تصمیم ترامپ برای خروج از برجام و اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران، حمایت می‌کند.
۲۳:۲۸ وزارت خارجه آلمان هم طی بیانیه‌ای اعلام کرد که با برجام، دنیا امن‌تر از قبل شده و اروپا به همین خاطر، برای حفظ آن «سخت تلاش خواهد کرد.»
۲۳:۲۷ «اویگدور لیبرمن» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی هم با لفاظی در خصوص تصمیم ترامپ، گفت که این کار وی نشانگر «رهبری شجاعانه آمریکا است که نهایتاً به فروپاشی رژیم بد و ظالم ایران می‌انجامد.»
۲۳:۱۶ «جان بولتون» مشاور امنیت ملی ترامپ هم گفته که کار ترامپ در خروج از توافق هسته‌ای «پیامی روشن به دیگران می‌فرستد که ایالات متحده توافقات ناقص را قبول ندارد.» وی همچنین در اظهارنظری عجیب گفته که آمریکا برجام را نقض نکرده بلکه آن را ترک کرده است.
۲۳:۱۵ رژیم آل‌سعود هم بیانیه‌ای داد و گفت که از خروج آمریکا از برجام استقبال و این کار ترامپ را تأیید می‌کند.
سعودی‌ها مدعی شده‌اند که ایران از عواید اقتصادی برجام برای بی‌ثبات کردن منطقه و حمایت از تروریست‌ها استفاده کرده است؛ ریاض همچنین ابراز امیدواری کرده که جامعه بین‌الملل به تبعیت از آمریکا، موضعی قاطع و واحد در برابر ایران بگیرد.
۲۳:۰۹ «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا هم بیانیه داد. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است: «همانطور که از توافق ایران خارج می‌شویم، با شرکایمان برای یافتن راه‌حلی واقعی، جامع و ماندگار برای تهدید ایران، همکاری می‌کنیم. ما منافع مشترکی برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای داریم.»
پامپئو گفته که آمریکا با شرکایش برای متوقف کردن برنامه موشکی بالستیک ایران و جلوگیری از ادامه فعالیتهای منطقه‌ای کشورمان، کار خواهد کرد.
۲۳:۰۸ «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اروپا هم سخنرانی کرد و گفت که اتحادیه اروپا هم از این تصمیم تأسف می‌خورد. موگرینی همچنین گفته که برجام برای امنیت منطقه، اروپا و کل جهان، حیاتی است.
وی همچنین گفته که اروپا از منافع اقتصادی خود دفاع خواهد کرد و «مصمم به حفظ برجام» است؛ مسئول سیاست خارجی اروپا همچنین گفته که «توافق هسته‌ای کارآمد است» و از دیگر کشورهای جهان خواسته که به اجرای توافق هسته‌ای پایبند بمانند.
۲۳:۰۲ «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه که تلاش زیادی برای تغییر نظر ترامپ به خرج داده بود، بلافاصله در توئیتر نوشت که «فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده از تصمیم ایالات متحده برای خروج از برجام تأسف می‌خورند. رژیم منع اشاعه در خطر است.»
۲۳:۰۰ اولین واکنش برای نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بود. «بنیامین نتانیاهو» اقدام ترامپ در خروج از برجام را «اقدامی شجاعانه» خواند و از آن استقبال کرد.
