موضوع «امضای طلایی» در سازمان غذا و دارو در حالی از سوی وزیر بهداشت مطرح شد که کارشناسان معتقدند برای برخورد با رانت و فساد در صنعت دارو تنها شعار کافی نیست و باید اقدام جدی در این خصوص صورت گیرد.
«امضاهای طلایی» موضوعی است که گویی همیشه در اقتصاد ایران وجود داشته است و چنان در برخی از وزارتخانه‌ها و برخی از دستگاه‌های دولتی رسوخ کرده که پاک کردن آنها به آسانی صورت نخواهد گرفت.
امضاهای طلایی متأسفانه طی سال‌های اخیر مانند یک غده سرطانی به صنعت داروسازی و نظام سلامت کشور نیز وارد شده است؛ به طوری‌که جدا کردن این غده سرطانی از بدنه وزارت بهداشت نیازمند جراحی اساسی است؛ جراحی که ممکن است تبعاتی نیز برای صاحبان این قلم‌های طلایی داشته باشد.
واژه «امضای طلایی» شاید در ظاهر زیبا به نظر برسد، اما این امضاها در مواقعی می‌توانند به جابه‌جایی میلیاردها تومان منجر شوند؛ نقش صاحبان این امضاها در قدرت و نفوذ آنها تفاوت ایجاد می‌کند؛ به طوری که اگر فلان امضا پای نامه‌ای خورده باشد ممکن است اجرای کار سرعت چند برابری به خود بگیرد، اما اگر امضای دیگری پای همان نامه بخورد ممکن است اجرای دستورالعمل ماه‌ها به تعویق بیفتد!
هرچند بحث امضای طلایی در اقتصاد ایران بارها مورد توجه کارشناسان، مسؤولان و حتی شخص رئیس جمهور قرار گرفته، اما نکته قابل تأمل حضور اشخاص با امضای طلایی در نظام سلامت است؛ موضوعی که اخیرا مورد غفلت واقع شده بود اما گویی این امضاها به قدری در نظام سلامت باعث ایجاد رانت و فساد شده که صدای وزیر بهداشت را هم در آورده است!
برخی در سازمان غذا و دارو «امضای طلایی» دارند
سعید نمکی، در مراسم افتتاح مجموعه داروسازی «اکتوور» به این موضوع پرداخت و اظهار داشت: من پس از انتصاب رئیس جدید سازمان غذا و دارو، پیرصالحی را خواستم، البته اصغری رئیس سابق سازمان غذا و دارو را به پاکیزکی و بزرگی و اخلاص قبول دارم، اما ایشان توان درآمیختن با مسائل را نداشتند و به ناچار تصمیم به تغییر وی گرفتم.
نمکی با اشاره به مشکلات صنعت داروسازی، بیان کرد: هنوز در سازمان غذا و دارو برخی امضای طلایی دارند و می‌توانند با رانت کار خود را پیش ببرند یا ما را عقب بیندازند اما من رانت را در سازمان غذا و دارو جمع خواهم کرد.
واردات ۴۰۰ میلیون دلار لوازم آرایش به جای دارو
این اظهارات وزیر بهداشت در حالی مطرح می‌شود که محسن جلواتی چند روز قبل در اظهاراتی به فساد موجود در صنعت داروسازی اشاره و توضیح داده بود: به اسم دارو حدود ۴۰۰ میلیون دلار کالای لوازم آرایشی و بهداشتی وارد شد، به جای اینکه مواد اولیه دارویی وارد کشور شود! در نیمه اول سال ۹۷ تقریباً هیچ واردات مواد اولیه دارویی نداشتیم. اگر این موضوع تا آخر سال ادامه می‌یافت قطعاً با بحران دارویی در اوایل سال ۹۸ و اواخر سال ۹۷ مواجه بودیم. دلیل این بحران ایجاد شبکه توسط برخی افراد بود و آنها حتی از اعلام اسامی دریافت‌کنندگان ارز خودداری می‌کردند.
قائم مقام دیده‌بان شفافیت و عدالت ضمن تأکید بر اینکه این اگر زودتر اعلام می‌شد در مراحل ابتدایی می‌توانستیم جلویش این اتفاق را گرفت، گفت: از آنجایی که بعضاً در واگذاری به این افراد تعمد شده بود اسامی را اعلام نکردند و ما برای رژ لب، لاک و ناخن که نباید ارز ۴۲۰۰ تومانی بدهیم، ارز دادیم.
جلواتی با بیان اینکه ارز ۴۲۰۰ که با خون دل به دست می‌آید و باید با احتیاط کامل مصرف شود، تصریح کرد: ارز یک کالای گران‌قیمت است و باید برای آن ارزش زیادی قائل شویم و درست خرجش کنیم تا نیازهای روزمره مردم را پوشش دهیم.
تحقیق و تفحص از سازمان غذا و دارو منتفی نیست
در همین راستا با چند تن از کارشناسان به گفت‌وگو نشستیم و نظرات آنها در خصوص نقش امضاهای طلایی در بروز فساد در صنعت داروسازی را جویا شدیم.
علی نوبخت حقیقی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: موضوع امضای طلایی در نظام سلامت یک واقعیت است به طوری‌که در مواقعی مشاهده می‌کنیم که برای واردات یا تأسیس کارخانه یک فرد خاص یا یک اداره کل اقدام به تصمیم‌گیری در این زمینه می‌کند.
وی افزود: شفاف‌سازی در زیمنه عملکرد سازمان غذا و دارو و صنعت داروسازی از جمله مسائلی است که بارها مورد تأکید کمیسیون بهداشت و درمان مجلس قرار گرفته است، ابهاماتی در سازمان غذا و دارو وجود دارد و برخی از افراد نارضایتی خود را در خصوص عملکرد این سازمان به صورت مکتوب در اختیار ما قرار داده‌اند اما متاسفانه با مواردی مواجه می‌شویم که جای تاسف دارد.
نوبخت ادامه داد: دولت در شرایط سخت پول زیادی را به نظام سلامت اختصاص داد که در برخی حوزه‌ها این پول‌ها به صورت شفاف هزینه نمی‌شوند، طرح تحقیق و تفحص از سازمان غذا و دارو در مجلس کلید خورد اما رأی نهایی نیاورد، اما این موضوع منتفی نیست و ما معتقدیم در نهایت باید از این سازمان تحقیق و تفحص صورت گیرد و رسیدگی به حساب‌های این سازمان در دستور کار مجلس قرار بگیرد.
وی گفت: بنده به عنوان نماینده مردم، معتقدم سازمان غذا و دارو باید مورد تحقیق و تفحص قرار گیرد این موضوع در صحن رای نیاورد که این اتفاق جای ابهام دارد و نمایندگانی که از شفافیت استقبال نکردند باید پاسخگوی ملت باشند.
این نماینده مجلس گفت: وزیر بهداشت بر شیشه‌ای شدن عملکرد این سازمان و از بین بردن امضاهای طلایی تأکید کرده است که امیدواریم که مردم از نحوه هزینه‌کرد در وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو مطلع باشند.
قطع دست «امضاهای طلایی» با شعار و غوغا انجام نمی‌شود
حمید خیری، رئیس روابط عمومی انجمن داروسازان ایران در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: موضوع امضاهای طلایی، موضوعی است که ریشه در دیوانسالاری و بروکراسی کند اداری در دستگاه‌های دولتی دارد. وقتی فرآیندها پیچیده، مبهم، سلیقه‌ای شده و تصمیم‌گیری‌ها پشت درهای بسته و به دور از شفافیت صورت می‌گیرد، زمینه برای رانت، فساد اداری و امضای طلایی ایجاد می‌شود. وقتی بخشنامه‌ها به صورت ناگهانی صادر می‌شود و اغلب فعالان یک حوزه را غافلگیر می‌کند، شرایط برای نفوذ امضاهای طلایی فراهم می‌شود.
وی گفت: مبارزه با فساد و رانت، روش‌های تجربه شده‌ای در دنیا دارد که یکی از اصلی‌ترین آنها، کاهش مداخله‌گری دولت در امور اجرایی است.
خیری با بیان اینکه اگر دولت‌ها به بلوغ و توانایی تشکل‌های صنفی و تخصصی اعتماد داشته باشند و حاضر شوند بخشی از اختیارات و مسئولیت‌های اجرایی خود را به تشکل ها واگذار کنند و خودشان نظارت و مدیریت کنند گفت: قطعا شاهد کاهش چشمگیر امضاهای طلایی خواهیم بود.
وی تاکید کرد : قطع دست امضاهای طلایی، یقینا خدمت بزرگی به کشور خواهد بود، ولی موضوع این است که این کار با شعار و غوغا انجام نمی‌شود. نیاز به ایجاد زیرساخت هایی دارد. نیاز به تغییر نگرش‌های مدیریتی در بخش دولتی و بهره‌بردن از ظرفیت‌های تشکل‌ها دارد.
وزیر بهداشت گزارش برخورد با تخلفات را ارائه دهد
کامران حاج‌نبی کارشناس اقتصاد سلامت در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، در این خصوص توضیح داد: این امضاها از کجا به موجود آمده است و چرا تاکنون با این امضاها برخورد نشده است، بیان این مطالب از سوی وزیر بهداشت باید با شفافیت برخورد می‌شد با کلی‌گویی این تصور در اذهان عمومی ایجاد می‌شود که چه افرادی در نظام سلامت امضای طلایی دارند و باید وزیر بهداشت با شفافیت نحوه عملکرد این امضاها و اینکه کدام سازمان‌ها از این طریق سو استفاده می‌کنند توضیح می‌داد.
این داروساز افزود: اگر بحث برخورد با امضاهای طلایی مطرح است وزیر بهداشت باید گزارشی در خصوص برخورد با متخلفان را ارائه شود ،به دلیل اینکه وعده‌های وزیر بهداشت در جمع عمومی مطرح شده است و مردم انتظار تحقق این وعده را دارند.
وی افزود: برای همگان آشکار است که امضاهای طلایی موجب رانت و فساد می‌شود اما با کلی‌گویی در این خصوص اتفاقی نخواهد افتاد بلکه باید سرنخ این امضاها مشخص و برخورد قاطعی با آنها صورت بگیرد. هرچند نهاد دیده‌بان شفافیت و عدالت طی سال‌های اخیر نیز با ورود به حوزه دارو تخلفات برخی از مسئولان سازمان غذا و دارو را مورد بررسی قرار داد، اما اکنون با توجه به اظهارات کارشناسان و وعده‌های وزیر بهداشت در خصوص رسیدگی به تخلفات در این صنعت باید دید سرانجام وعده‌های مبارزه با فساد چه خواهد شد و وزیر بهداشت چه زمانی گزارش برخورد با تخلفات را در اختیار رسانه‌ها قرار خواهد داد.
