یک اقتصاددان گفت: الان همه بازیگران و همه هنرمندان از پرداخت مالیات معاف هستند. با چه منطقی فردی که برای یک فیلم سینمایی یا برگزاری یک کنسرت، یک میلیارد یا چند میلیارد درآمد کسب می کند، باید از مالیات معاف باشد.
محمد هادی سبحانیان اقتصاددان در برنامه «تهران بیست» دیشب شبکه پنج سیما درباره راهکارهای جبران کسری بودجه گفت: آسیب شناسی صورت گرفته توسط مرکز پژوهش های مجلس نشان می دهد الان بهترین مقطع زمانی برای حرکت به سمت جایگزینی درآمدهای نفتی است.
وی افزود: به نظر می رسد شاید آن درک واقعی که لازم است بین مسئولان درباره شرایط فعلی و شرایط آتی وجود داشته باشد، هنوز وجود ندارد. به همین دلیل، من بعید می دانم مردم بتوانند موارد مشخصی به عنوان اقدامات فعالانه در حوزه اقتصادی برای مقابله با تحریم ها در یک سال اخیر ارائه نمایند.
*دولت اطلاعات دقیق و به روزی از منابع درآمدی خودش ندارد
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه اولین اقدام این است که اقدامات انضباطی صورت گیرد که رویه های غلط اقتصادی اصلاح شود، گفت: به عنوان مثال، الان دولت نسبت به کل منابع درآمدی خودش اطلاعات دقیق و به روزی ندارند. برخی از شرکت های دولتی و دستگاه ها هستند که به واسطه ارائه خدمات یا فروش کالاها منابع عمومی دریافت می کنند ولی این درآمدها وارد خزانه نمی شود یا با تاخیر وارد خزانه می شود. لذا دولت نسبت به منابع خودش آگاهی کافی ندارد.
سبحانیان افزود: ضمنا الان در کشور ما رقم دقیقی که دولت بابت حقوق و دستمزد به کارکنانش پرداخت می کند مشخص نیست. اینها از بدیهی ترین اصول حکومت داری است. همچنین ما نمی دانیم چه حمایت هایی به چه میزانی از چه افرادی انجام می شود. به علاوه، هیچگونه نظارتی بر بودجه عظیم شرکت های دولتی و شهرداری ها از سوی مجلس و دیوان محاسبات نیست.
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه قوانین متعددی درباره مبارزه با پولشویی، دولت الکترونیک و … داریم که اجرا نمی شود، اظهار داشت: اولین اقدامی که باید صورت بگیرد اگر مسئولان به این نتیجه برسد که باید در مقابل تحریم ها فعالانه مبارزه کند، سروسامان دادن به این نابسمانی هاست و به هیچ کسی هم فشاری نخواهد آمد.
*معافیت مالیاتی هنرمندان با هیچ منطقی سازگار نیست
سبحانیان درباره راهکارهای افزایش منابع بودجه گفت: در بحث معافیت های مالیاتی ما واقعا الان در قانون مالیات های مستقیم معافیت هایی داریم که با هیچ منطقی سازگار نیست. الان همه بازیگران و همه هنرمندان از پرداخت مالیات معاف هستند. با چه منطقی فردی که برای یک فیلم سینمایی یا برگزاری یک کنسرت، یک میلیارد یا چند میلیارد درآمد کسب می کند، باید از مالیات معاف باشد.
وی ادامه داد: یا مثلا درباره مناطق آزاد چند گزارش کارشناسی و نظارتی باید از سوی نهادهای نظارتی و امنیتی صادر شود که ما به این نتیجه برسیم که مناطق آزاد آن هم با این عرض و طولی که در کشور ما دارد، نتوانسته کارکرد خودش را داشته باشد و باید به شدت محدود شود.
سبحانیان در پایان تاکید کرد: ما هم برای کنترل هزینه ها و هم برای افزایش درآمدها راه های بسیاری زیادی داریم که بتوانیم نفت را کنار بگذاریم.
محمد قاسمی معاون پژوهش های اقتصادی مرکز پژوهش های مجلس گفت: برای رها شدن از درآمدهای نفتی، ما باید تلاش کنیم هزینه ها را کنترل کنیم. درآمدهای سالم را جایگزین نفت کنیم و نهایتا نفت را به موتور توسعه و آبادی کشور تبدیل کنیم و نه موتور هزینه های دولت. باید این سه کار همزمان صورت گیرد.
قاسمی درباره مفهوم کنترل هزینه ها بیان داشت: ما چون درآمد نفتی داشتیم خیلی از کارها مثلا سفارتخانه داشتن با این طول و عرض و ابعاد در خیلی از کشورها را انجام داده ایم. در حالی که دولت الکترونیک جایگزین خیلی از اینهاست. نظام سلامت ما بر چه مبنایی شکل گرفته است؟ نظام سلامت باید بر مبنای نظام ارجاع شکل بگیرد. ما چون همواره درآمدهای نفتی داشتیم و کسری بودجه را پوشش می داده است، هیچوقت به این سمت حرکت نکردیم. مثلا در بخش عمرانی، چه کسی گفته است ما باید ۵۰ فرودگاه داشته باشیم و فقط سه تاش اقتصادی باشد. چه کسی گفته است ما باید این همه خط راه آهن داشته باشیم و صرفا ۳۰ درصدش استفاده شود.
*عقل را جایگزین ارز نفتی کنیم
معاون مرکز پژوهش های مجلس تاکید کرد: صریحا بگوییم الان باید عقل جایگزین ارز نفتی شود. ما قبلا با توجه به ارز نفتی تصمیم می گرفتیم ولی الان باید با عقل مون تصمیم بگیریم و نه با احساس.
وی اظهار داشت: به طور طبیعی همه نمایندگان مجلس و همه مسئولان دولتی علاقه دارند مرتب کلنگ بزنند و خیلی خوب است که همه شهرها، فرودگاه و راه آهن و بیمارستان هزار تختخوابی داشته باشند. ولی آن چیزی که همه دولت‌ها را محدود کرده است، میزان منابع در دسترس شان هست. بنابراین مجبوریم بگوییم اولویت دارترین کار چیست که باید انجام دهیم.
*افزایش درآمدها از طریق مبارزه با فرار مالیاتی
قاسمی درباره راهکارهای افزایش منابع درآمدی گفت: فرضی که در بخش درآمدها در همه طرح ها از جمله طرح ما و سازمان برنامه و بودجه که طرح خیلی خوبی داده، مطرح است، این موضوع است که قرار نیست کسانی که الان مالیات می دهند، فعالان اقتصادی و غیره، مالیات بیشتری دهند بلکه بحث این است که بعضی جاها ما فرار مالیاتی داریم و بعضی جاها تخفیف‌ها یا معافیت های مالیاتی نابجا داریم مثل مناطق آزاد. قرار است ما این جاها دست بذاریم و پایه های مالیاتی جدیدی هم تعریف کنیم مثلا مالیات بر مسکن بیش از حد معین.
وی افزود: مثلا مالیات از عوامل سفته بازانه بگیریم مثل خرید و فروش سکه و ارز. در مجموع، اگر پایه های مالیاتی جدیدی وضع شود، می تواند پایه های مالیاتی پردرآمدی باشد.
قاسمی در پاسخ به این سوال که آیا زیرساخت لازم برای شناسایی این افراد وجود دارد، گفت: هم به لحاظ نیروی انسانی و هم به لحاظ بانک های اطلاعاتی، اگر اراده و هماهنگی لازم در دولت و مجلس وجود داشته باشد، می توانیم اطمینان بدهیم زیر ساخت لازم برای امکان شناسایی این افراد در کشور وجود دارد.
